Su Verme İşlemleri

Çeliklere Uygulanan Suverme İşlemi
Çeliğe suvermekte amaç, belli sıcaklığa kadar tavlanmış bir parçanın soğutularak martensitik bir yapı sağlanmasıdır. Bu amaç için gerekli soğutma hızı, suverilecek parçanın büyüklüğüne, çeliğin sertleşebilme eğlimine ve suverme ortamına bağlı olarak değişir.

Suverilmekte olan parçanın bünyesinde çatlamalara veya çarpılmalara neden olacak, anormal dönüşüm gerilmelerine meydan vermemek için soğutma hızı, gereğinden daha yüksek olmamalıdır. Eğer soğutma hızı çok düşükse, uygun sertlik elde edilemez, soğutma hızı çok yüksek ise: genellikle çarpılmalar ve çatlamalar meydana gelir. En fazla arzu edilen suverme hızı, en uygun sertliği sağlamaya yarayan, en ağır soğutma hızıdır.

Çeliklere Uygulanan Suverme Ortamı
En uygun suverme ortamı; yüksek sıcaklık aralıklarında, iyi soğutma özelliği olan ve çelikte istenen sertleşmenin olduğu dönüşüm sıcaklıkları aralıklarında, çatlamalara meydan vermeyecek kadar ağır bir soğutma hızı sağlanmış olanıdır.

Uygulanan soğutma ortamı: genelliklesu, yağ veya tuz banyolarıdır. Çelik türleri için bu ortamların herbirinin, kendine has soğutma hızları ve çeşitli değişik yararları varsa da, bir soğutma ortamının pompa, pervane veya püskürtücü gibi yardımcı donatımlarla hareketlendirilmesi, çeliğe olumlu özellikler sağlar.

Örneğin; uygun şekilde hareketlendirilmi bir yağ banyosunda suverme işlemi,hareketsiz bir sudaki suvermeden daha yararlıdır. Aynı şekilde suyun yüksek soğutma hızı özelliğinden tam anlamıyla yararlanabilmek için , suyu uygun bir şekilde hareketli hale getirmek gereklidir.

Soğutma ortamının istenen bir şekilde hareketli hale getirilmesi, sadece soğutma hızının yükseltilmesi yönünden değil, aynı zamanda homojen bir soğutma sonucu, parçada eşt bir sertlik elde edilmesini sağlar.

Suverme koşullarının devamlılığını sağlamak için, soğutma ortamı sıcaklığının sabit tutulması gereklidir. Bu da soğutma ortamı içine uygun soğutucular konmasıyla sağlanabilir. Suverme işlemine tabi tutulmakta olan parça yapısının tamamen martensitik dönüşümünü sağlamak amacıyla, soğutma ortamının içinde kalacağı süre, kesin olarak tayin edilmelidir. Çatlamalara meydan vermemek için, suverilmiş parçanın derhal meneviş ocağına alınması kesinlikle gereklidir.